ความก้าวหน้าของทันตาภิบาล

โดย ทพญ.สุณี ผลดีเยี่ยม กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัย

ทันตาภิบาล เป็นผู้ร่วมทีมหลักในการทำงานทันตสาธารณสุข ทันตแพทย์และทันตาภิบาลเราต่างต้องพึ่งพาอาศัย ทำงานร่วมกัน เข้าใจ สนับสนุนกัน เพื่อดึงศักยภาพของพวกเราร่วมผลักดัน งานให้ส่งผลต่อคนไทยให้มีสุขภาพช่องปากดีและดูแลตัวเองได้ หนึ่งในความก้าวหน้าของสายงานทันตาภิบาลที่เป็นที่สนใจมากที่สุดในขณะนี้คือเรื่อง หลักสูตรทันตาภิบาล 4 ปี ซึ่งเชื่อว่าจะช่วยสร้างขวัญและกำลังใจให้แก่ทันตาภิบาลทุกคน เรื่องนี้มีประวัติศาสตร์ยาวนานพอสมควร ทำไมจึงต้องเพิ่มการเรียน 2 ปี เป็น 4 ปี และต่อไปทันตาภิบาลจะเป็นผู้ที่จบปริญญาตรีเท่านั้น สิ่งเหล่านี้พี่จะเล่าถึงในตอนต่อไป สำหรับคราวนี้จะเล่าถึงสิ่งที่จะเป็นจริงในเวลาอันใกล้มาก
เมื่อวันที่ 25-27 มีนาคม 2552 กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัยได้ดำเนินงานโครงการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ งานส่งเสริมทันตสุขภาพของเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุข ที่โรงแรมทีเคพาเลซ ถนนแจ้งวัฒนะ กรุงเทพมหานคร โดยมีผู้แทนคือ ทันตาภิบาล หรือเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุข จากทุกจังหวัดๆ ละ 2 คน เข้าร่วมประชุม มีบางส่วนจากเทศบาลและกรุงเทพมหานครด้วย ช่วงบ่ายของวันที่ 25 มีนาคม 2552 เป็นการอภิปรายเรื่อง เมื่อหลักสูตร 4 ปีมา ทันตาภิบาล 2 ปีจะทำอย่างไร ผู้ที่ร่วมอภิปรายคือ นพ.สมควร หาญพัฒนชัยกูร ผู้อำนวยการสถาบันพระบรมราชชนก และ ดร.ลิลลี่ ศิริพร ผู้อำนวยการกลุ่มพัฒนาการศึกษา สถาบันพระบรมราชชนก เช่นกัน โดยมีพี่เป็นผู้ดำเนินการอภิปราย

ผู้อำนวยการสถาบันพระบรมราชชนก ซึ่งเพิ่งจะมาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสถาบันพระบรมราชชนก เมื่อธันวาคม 2551 ได้เล่าให้ฟังว่า ท่านเห็นว่าทันตาภิบาลเป็นกำลังหลักที่ทำงานด้านทันตสาธารณสุขในชนบท เนื่องจากทันตแพทย์ ขาดแคลน ทันตาภิบาลจึงเป็นตัวหลักเป็นเหมือนทหารกองหน้า ที่ทำงานจริงที่อยู่ได้จริงในระบบในพื้นที่ นอกจากนั้น ท่านยังมีแนวทางที่จะพัฒนาทุกหลักสูตรของสถาบันพระบรมราชชนกเป็นปริญญาตรีทั้งหมด โดยตั้งความหวังให้บรรลุในปี 2562 เพื่อให้ได้บุคลากรคุณภาพไปทำงานดูแลสุขภาพประชาชนให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
สำหรับหลักสูตรทันตาภิบาลท่านเล่าว่า ได้มีทีมชมรมทันตสาธารณสุขภูธรไปพบท่าน และให้ข้อมูลเพิ่มว่ารัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขท่านวิทยา แก้วภราดัย และปลัดกระทรวงสาธารณสุข นพ.ปราชญ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ เห็นชอบและสนับสนุนหลักสูตรทันตาภิบาล 4 ปี สถาบันพระบรมราชชนกจึงมีแผนที่จะเริ่มเปิดสอนหลักสูตรทันตาภิบาล 4 ปี ภายในปี 2552 นี้ คือ เทอม 2 ของปีการศึกษา 2552 ตรงกับช่วงตุลาคม – พฤศจิกายน 2552

ต่อจากนั้น ดร.ลิลลี่ ได้ให้ข้อมูลเพิ่มคือ การจัดทำหลักสูตรสาธารณสุขศาสตร์บัณฑิต (ทันตสาธารณสุข) ได้จัดทำเรียบร้อยแล้ว (พี่ขอให้ข้อมูลเพิ่มคือ ทันตแพทยสภาเห็นด้วยและสนับสนุนหลักสูตรทันตาภิบาล 4 ปี) โดย 2 ปีเรียนเนื้อหาเท่าเดิม ไม่มีการเพิ่มวิชาการบริการรักษาทางทันตกรรม ส่วนอีก 2 ปี ที่เพิ่มมา จะเป็นเรื่องการสาธารณสุขและวิชาการที่เกี่ยวข้องอื่นๆ เนื่องจากสถาบันพระบรมราชชนกยังไม่มีความเป็นนิติบุคคล การจะประสาทปริญญาให้ได้ ต้องไปสมทบกับมหาวิทยาลัย หลังจากวันนี้แล้ว จะไปร่วมกับมหาวิทยาลัยบูรพา เพื่อวิพากษ์หลักสูตร และดำเนินการอื่นๆต่อไปให้เปิดสอนได้ทันเวลา

หลังจากนั้น ในวันที่ 4 พฤษภาคม 2552 สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ได้เชิญผู้เกี่ยวข้องมาร่วมประชุม เพื่อหารือเกี่ยวกับทิศทางการพัฒนาหลักสูตรทันตาภิบาลในอนาคต ที่ห้องประชุม 204 ชั้น 2 สปสช. ศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550 ถนนแจ้งวัฒนะ กรุงเทพมหานคร ทพ.โกเมศ วิชชาวุธ หัวหน้ากลุ่มพัฒนาระบบทันตสาธารณสุข กองทันตสาธารณสุข ได้เข้าร่วมประชุมและแจ้งให้ทราบว่า จะมีการเปิดหลักสูตรทันตาภิบาล 4 ปี ในช่วงตุลาคม – พฤศจิกายน 2552 รับจำนวน 50 คน

แล้วต่อมาคือ 3 มิถุนายน 2552 พี่ได้ติดต่อ ดร.ลิลลี่ และได้รับการแจ้งว่า สถาบันพระบรมราชชนกและมหาวิทยาลัยบูรพา ได้ตกลงทางวาจากันแล้ว และกำลังติดต่อกันอย่างเป็นทางการ เพื่อเตรียมเปิดสอนหลักสูตรสาธารณสุขศาสตร์บัณฑิต (ทันตสาธารณสุข) ให้ทันในเทอม 2 ของภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 52 นี้ โดยครั้งแรกจะสอนที่วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น รับจำนวน 50 คน ส่วนปีต่อๆ ไปจะเพิ่มการผลิตที่วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธรจังหวัดอื่น ดร.ลิลลี่ เล่าว่า ตอนนี้กำลังเตรียมการอย่างเร่งด่วนที่สุด เพื่อทำงานให้ทันตามเวลาที่วางไว้

พวกเราคงพอสรุปได้แล้วนะคะว่า จะเกิดอะไรขึ้นในระยะเวลาอันใกล้นี้ แล้วพี่จะเขียนเล่าต่อไปในโอกาสหน้าค่ะ