วารสารทันตภูธรออนไลน์: โครงการพัฒนาเครือข่าย และศักยภาพทันตบุคลากรในการแก้ไขปัญหาสุขภาพช่องปากเด็กปฐมวัย จ.พัทลุง

รายงานโดย ทันตาภิบาล นวลอนงค์ อมราพิทักษ์

ชะตาฟ้าลิขิตให้เราทั้ง 5 ได้แก่ หมอปูน(เจ้าแม่วิชาการ), หมอเดียว ,พี่เอ๋ (จาก ร.พ.ควนขนุน),พี่เล็ก ,อ๋อ (จาก ร.พ. ป่าบอน ผู้รับผิดชอบงานปฐมวัย 0-5 ปี ) เดินทางไปอมรมอย่างเข้มที่จังหวัดชลบุรี อย่างเต็มใจบ้างไม่เต็มใจบ้าง แต่ไม่เป็นไรหรอก เรามีท้าวแชร์ดีๆอย่างหมอปูน เฮ้ย! ไม่ใช่ หัวหน้าผู้มีความรู้ความสามารถรอบด้านคอยเป็นที่ปรึกษาให้กับลูกน้องได้ทุกเรื่อง(ยกเว้นเรื่องตังค์ เจ๊ขอร้อง) ข้าน้อยขอฝากตัวเจ้าค่ะ หลังจากกลับจากชลบุรียังจับต้นชนปลายไม่ถูกว่าจะเริ่มงานเครือข่ายอย่างไรดีในจังหวัดพัทลุง ถ้าเป็นระดับอำเภอก็พอจะไปไหวหน่ะ แต่เนี่ยจะให้ทำกันทุกอำเภอเลยดูแล้วยากมาก แต่เราก็ไม่สิ้นหวังในการทำงานในรูปเครือข่าย เราจึงสุมหัวกัน (ติดเหามั้ยเนี่ย)

และแล้วเราก็มีความคิดกันว่าน่าจะชวนโรงพยาบาลใกล้ๆเข้ามาร่วมทำงานเครือข่ายกันดีกว่าไหม ดังนั้นปฏิบัติการดังกล่าวจึงเกิดขึ้น กริ๊ง กริ๊ง ฮัลโหล..ร.พ.ตะโหมด ,ร.พ.บางแก้ว ร.พ.ปากพะยูนและ ร.พ.เขาชัยสน (หลงกลเราแล้ว) ร.พ.ป่าบอน เชิญทานข้าวเที่ยงที่ทิวทัศน์ค่ะ (นัดแรกของเราสำเร็จ ฮิ ฮิ) หลังจากทานข้าวอย่างอิ่มหนำสำราญกันแล้ว แผนสองจึงเริ่มขึ้น ให้กลับไปรวบรวมผลงานที่ดำเนินการด้านส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในช่องปากในกลุ่มเด็กก่อนวัยเรียนในรูปแบบเครือข่าย ในรอบปีที่ผ่านมาของแต่ละ ร.พ. พร้อมนำเสนอใน วันที่ 6 กรกฎาคม 2550 ที่ ร.พ.ตะโหมด จุดนัดพบแรกของเรา ขอขอบคุณหมอหนู พี่จอย ตลอดจนพี่ๆทุกคนในฝ่ายทันตฯ ร.พ.เขาชัยสน ที่เป็นธุระจัดการเรื่องอาหารตลอดจนต้อนรับแขกและส่งแขก (ขอบคุณจากใจจริงจ๊ะ)

6 กรกฎาคม 2550 เวลาประมาณ 11.00น. ร.พ.เขาชัยสน , ร.พ. บางแก้ว ,ร.พ.ปากพะยูน และ ร.พ.ป่าบอน ก็พร้อมกันที่ ร.พ.ตะโหมด เพื่อทานข้าวเที่ยงร่วมกัน มีพรายกระซิบบอกว่าอาหารอร่อยเจ้าค่ะ (แต่เราไม่ได้กิน) หลังจากทานกันอิ่มแล้วทุกคนก็พร้อมกันที่ห้องประชุม ร.พ.ตะโหมด ใหญ่และหรูหรากว่า ร.พ. เราอีก (แอบคิดในใจ) และแล้วเวทีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์การทำงานแบบเครือข่ายก็เริ่มขึ้น (ตื่นเต้นจังเลย)

#กลุ่มแรก คือ ร.พ.ป่าบอน โดยพี่เล็กและน้องอ้อย ในหัวข้อโครงการแม่ลูกฟันดี 102 ปี สมเด็จย่า และโครงการส่งเสริมทันตสุขภาพเด็กปฐมวัยในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก / ศูนย์อบรมเด็กก่อนเกณฑ์

กิจกรรม

1.เคลือบฟลูออไรด์วานิชในเด็ก 9เดือน - 2 ปี ในคลินิก และนัดทาฟลูออไรด์วานิชทุก 3 เดือน โดยทันตบุคลากร

2.เด็กได้รับการตรวจฟันพร้อมคำแนะนำในการดูแลฟันที่เหมาะสมให้แก่มารดาและผู้ดูแลเด็ก (EPI)

3.ประชุมเจ้าหน้าที่สถานีอนามัยเพื่อให้เจ้าหน้าที่ติดตามและตรวจฟันเด็ก

4.จัดอบรมผู้ดูแลเด็กและครูพี่เลี้ยงในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก

5.ร่วมกับศูนย์พัฒนาเด็กเล็กจัดอบรมผู้ปกครอง

6.ร่วมกับกลุ่มงานเวชฯ ตัวแทนจากองค์การบริหารส่วนตำบล ออกนิเทศสัญจร

จุดเด่น การทำงานร่วมกับสหวิชาชีพอื่นๆ การทำงานแบบมีเครือข่ายไม่ว่าจะเป็นอปท. หรือชมรมครูพี่เลี้ยง ( ครูเขาจัดตั้งกันเอง) ซึ่งเขามีเครือข่ายอยู่ก่อนแล้วเราเข้าไปร่วมขบวนการด้วย

#กลุ่มที่ 2 ร.พ.ปากพะยูน นำเสนอโดยหมอจ๊ะเอ๋ ในหัวข้อ โครงการ การแคลือบฟลูออไรด์วานิชในเด็กปฐมวัย 0-2 ปี

กิจกรรม

1.ร่วมกับ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กจัดกิจกรรม

2.เคลือบฟลูออไรด์วานิช 0-2 ปี โดยเจ้าหน้าที่สถานีอนามัย

3.อบรมให้ความรู้ผู้ปกครองเรื่องฟลูออไรด์

4.จัดอุปกรณ์ฟลูออไรด์ให้สถานีอนามัย

จุดเด่น เจ้าหน้าที่สถานีอนามัยสามารถทาฟลูออไรด์วานิชได้

#กลุ่มที่ 3 ร.พ.ตะโหมด นำเสนอโดยพี่จิ๋วและน้องจอยในหัวข้อ โครงการแม่ลูกฟันดี 102 ปี สมเด็จย่า และงานส่งเสริมป้องกันทันตสุขภาพ กลุ่มเด็กปฐมวัย (0-5 ปี)กิจกรรม

1.การตรวจสุขภาพหญิงมีครรภ์ที่มาฝากครรภ์ครั้งแรกที่ รพ.

2.ให้ความรู้หญิงมีครรภ์ในการดูแลสุขภาพช่องปากระหว่างตั้งครรภ์

3.นัดหญิงมีครรภ์ที่มีปัญหาช่องปากมารับบริการทันตกรรม

4.ตรวจสุขภาพช่องปากเด็กอายุ 9-24 เดือน

5.ให้คำแนะนำผู้ปกครองในการดูแลสุขภาพช่องปากเด็ก

6.ทาฟลูออไรด์วานิชป้องกันฟันผุให้เด็ก

จุดเด่น ทำงานครบวงจรในผู้รับผิดชอบคนเดียวทำให้สามารถมองงานได้ทะลุปรุโปร่ง

# กลุ่มที่ 4 ร.พ.เขาชัยสน นำเสนอโดยพี่ฉิมและแอ๋ว ในหัวข้อ โครงการอบรมผู้ดูแลเด็กกิจกรรม

1.อบต. มีส่วนร่วมเรื่องงบประมาณ

2.ชุมชนให้ความร่วมมือ

3.เจ้าหน้าที่ให้ทันตสุขศึกษา

4.เด็กได้รับการตรวจฟัน 100%

5.เด็กที่ปราศจากฟันผุได้รับการทาฟลูออไรด์วานิชครบทุกคน

6.ให้บริการทาฟลูออไรด์วานิชที่คลินิก / สถานีอนามัย

จุดเด่น การมีเครือข่ายจากอปท.และชุมชน

# กลุ่มที่ 5 ร.พ.บางแก้ว นำเสนอโดยหมอปูและหมออ้อย ในหัวข้อ โครงการแม่ลูกฟันดี 102 ปี สมเด็จย่ากิจกรรม

1.อบรมครู ผู้ดูแลเด็กเล็ก ที่ร.พ. ฝึกตรวจฟัน

2.ตรวจฟันแม่ที่เข้าร่วมโครงการ

3.ทันตบุคลากรออกไปอบรมเจ้าหน้าที่สถานีอนามัยทาฟลูออไรด์

4.จัดให้ทันตบุคลากรทาฟลูออไรด์ “ โครงการอนุรักษ์ฟัน” ให้บัตรนัดและสมุดคู่มือ

5.มีการส่งข้อมูลติดตามทุก 6 เดือนโดย สถานีอนามัย

จุดเด่น เจ้าหน้าที่สถานีอนามัยสามารถทาฟลูออไรด์วานิชได้ และได้มีการกระตุ้นโดยจัดประกวดผลการดำเนินงาน แถมมีข้อได้เปรียบคือ มีหมอฟันเฉพาะทางเด็กเป็นผู้ควบคุมคุณภาพงานอีกด้วย

หลังจากทุกกลุ่มนำเสนอการทำงานแบบเครือข่ายเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ทพ.ปกรณ์ ลิมปนวัสส์ ก็ได้พูดถึงการสลาย “ซี”เพื่อเข้าสู่ระบบแท่ง แนวโน้มพวกเราคงเข้าสู่ระบบแท่งเร็วๆนี้ และ ทพญ. นิลุบล ช่วยบุญ พูดถึงฟลูออไรด์วานิช วิธีการใช้ เทคนิคการทา และประโยชน์ของการทาฟลูออไรด์วานิช หวังว่าเพื่อนๆพี่ๆ ทันตบุคลากรทุกท่านที่เข้าร่วมประชุมในครั้งนี้ คงนำความรู้และเทคนิคการทำงานไปใช้กับกลุ่มเป้าหมายของเราได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ขอขอบคุณ หมออ้อรวมทั้งทุกๆคน ในฝ่ายทันตสาธารณสุข โรงพยาบาลตะโหมด ที่เป็นเจ้าภาพจัดการให้ทุกอย่าง ขอบคุณมั๊ก มาก ค่ะ คราวหน้าเจอกันใหม่ที่โรงพยาบาลป่าบอนเด้อ